1 marca obchodzimy Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych - Niezłomnych, aby upamiętnić tych, którzy po II wojnie światowej z bronią w ręku przeciwstawiali się narzuconej siłą władzy komunistycznej.
Z tej okazji prezydent Otwocka Jarosław Margielski i reprezentujący Radę Miasta Otwocka wiceprzewodniczący Jakub Kosiński, złożyli wieńce i zapalili znicze w miejscach upamiętniających Żołnierzy Wyklętych.
W Otwocku mamy trzy takie miejsca pamięci. Popiersie Rotmistrza Witolda Pileckiego u zbiegu ulic Pułaskiego i Andriollego - przy rondzie Polskiego Państwa Podziemnego, tablicę upamiętniająca plutonowego podchorążego Wojciecha Szpakowskiego ps. „Wojtek” przy ul. Kościuszki oraz pomnik Żołnierzy Wyklętych u zbiegu ulic Hożej i Andriollego, który został oficjalnie odsłonięty we wrześniu 2022 r. Pomnik ten stanowi hołd żołnierzom Podziemia Niepodległościowego, więzionym, torturowanym i mordowanym przez funkcjonariuszy sowieckiego NKWD oraz komunistycznego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego na terenie Miasta Otwocka.
„Żołnierze Wyklęci” byli najliczniejszą w Europie antykomunistyczną konspiracją zbrojną. Działali na terenie całej Polski, w tym także na Kresach Wschodnich. Przeciwstawiali się narzuconemu siłą reżimowi komunistycznemu. Tworzyli małe organizacje uczniowskie, podziemne drużyny harcerskie, lokalne grupy zbrojne, aż po ogólnopolskie organizacje polityczne i wojskowe. W propagandzie Polski Ludowej „Żołnierze Wyklęci” byli określani mianem „bandytów reakcyjnego podziemia” i „wrogów ludu”.
Narodowy Dzień Pamięci „Żołnierzy Wyklętych” jest obchodzony od 2011 r. Wybór tej daty upamiętnia mord dokonany na przywódcach IV Zarządu Głównego Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość”. Zginęli oni 1 marca 1951 r. w więzieniu przy ul. Rakowieckiej od strzału w tył głowy. Tworzyli kierownictwo ostatniej ogólnopolskiej konspiracji kontynuującej od 1945 r. dzieło Armii Krajowej.
Rotmistrz Witold Pilecki
Urodzony 13 maja 1901 w Ołońcu - żołnierz Armii Krajowej, współzałożyciel Tajnej Armii Polskiej, rotmistrz kawalerii Wojska Polskiego, więzień i organizator ruchu oporu w KL Auschwitz. Podczas pobytu w KL Aushwitz spisywał informacje o Holocauście, które zostały w 2018 roku opublikowane jako „Raport Witolda". Został oskarżony i skazany przez władze komunistyczne Polski Ludowej na karę śmierci, został stracony w 1948 roku. Wyrok unieważniono w 1990 roku. W 2006 roku pośmiertnie Rtm. Witoldowi Pileckiemu przyznano Order Orła Białego, a w 2013 został awansowany do stopnia pułkownika.
Wojciech Szpakowski ps. „Wojtek”
Żołnierz AK, dowódca drużyny oddziału specjalnego „Fromczyn". Dowódcą „Wojtka” był ppor. Zygmunt Migdalski ps. "ZZ", wybitny żołnierz, odznaczony Krzyżem Virtuti Militari. Wraz z oddziałem prowadził działalność dywersyjno - bojową i współdziałał z oddziałem por. "Skrytego" w akcjach zamachowych, m.in. na 2 niemieckie pociągi pod Pogorzelą. Od 10 VII 1944 r. była to również obstawa radiostacji 27. Dywizji Wołyńskiej AK. Po wkroczeniu do Otwocka w końcu lipca 1944 Armii Radzieckiej zaczął się najtragiczniejszy okres dla żołnierzy AK. Żołnierze AK byli wyłapywani i aresztowani. „Wojtek” uciekł do Chełma wraz z przyjacielem Jerzym Rybakiem ps. "Okoń". W listopadzie 1944 r. dołączyli do działającego tam oddziału por. „Brzechwy".
Od marca 1945 r. był w oddziale majora „Zapory", 3 komp. por. „Ryś” i pozostał w nim do rozwiązania oddziału w lipcu 1945 r. 1 października 1945 poszukiwany przez NKWD i UB opuścił Polskę w grupie 13 żołnierzy AK z „Zaporą", aby przedostać się na Zachód. W Czechosłowacji, koło miasteczka Czeska Lipa (pow. Mielnik) został śmiertelnie postrzelony przez tropiące ich czeskie oddziały milicji i wojska. Zmarł 13 października 1945 r. w wieku 24 lat. Rodzina dopiero po 17 latach poznała dzieje ostatnich Jego dni i odnalazła grób w Czeskiej Lipie. Był pochowany pod nazwiskiem Wacław Szczygielski, jakie figurowało w jego fałszywym dowodzie.
ul. Armii Krajowej 5
05-400 Otwock
e-mail: umotwock@otwock.pl
tel: 22 779 20 01 fax. 22 779-42-25
NIP 532-18-75-779, REGON 000592851
