Fundusze Unii Europejskiej

Drukuj stronę otwiera się w nowym oknie

Autor: Administrator serwisu

Flagi Polski i Unii Europejskiej

FUNDUSZ SPÓJNOŚCI

Fundusz Kohezji lub Europejski Fundusz Kohezji (z j. ang. Cohesion Fund). Pierwotnie nazwano go Finansowym Instrumentem Spójności ale w 1994 r. zmieniono jego nazwę na Fundusz Spójności.

Geneza powstania funduszu:

Instrument polityki strukturalnej Unii Europejskiej (poakcesyjny). Czasowe wsparcie finansowe dla krajów Unii Europejskiej, których Produkt Narodowy Brutto (PNB) na mieszkańca nie przekracza 90% średniej PNB dla wszystkich państw członkowskich. Powstał na mocy art.. 161 Traktatu z Maastricht o utworzeniu Unii Europejskiej z 1991 r. Powołany do życia Rozporządzeniem Nr 1164/94/WE z dnia 16 maja 1994 r. Rady Unii Europejskiej, którego przepisy weszły w życie w dniu 26 maja 1994 r.
Realizacja funduszu początkowo zaplanowana była na lata 1993- 1999. Na szczycie w Berlinie w 2000r., działanie funduszu zostało przedłużone do 2006 r. Na szczycie wprowadzone zostały dwa zastrzeżenia odnośnie udzielania pomocy w ramach Funduszu Spójności:

  • w roku 2003 zaplanowano przeprowadzenie weryfikacji czy państwa nadal kwalifikują się do pomocy przy PNB 90% średniego PNB na jednego mieszkańca w UE,
  • pomoc dla krajów "strefy euro" będzie udzielana pod warunkiem spełnienia kryteriów konwergencji- stabilność gospodarcza i wzrost.

Przyczyny powstania Funduszu Spójności:

Jedną z głównych przyczyn, które przyczyniły się do powstania funduszu było przyjęcie do Unii Europejskiej nowych państw członkowskich tj. Irlandii, Grecji, Hiszpanii i Portugalii, czyli państw słabiej rozwiniętych niż dotychczasowi członkowie Unii Europejskiej. Państwa te, korzystały z tego funduszu od początku jego istnienia. Od 1 stycznia 2004 r. Irlandia nie kwalifikuje się już do wsparcia z Funduszu Spójności. Przez bardzo krótki okres czasu (w okresie przejściowym) programem objęte były również wschodnie Niemcy (byłe NRD). Obecnie nie korzystają już one z pomocy. 

Fundusz został powołany również ze względu na planowane w Traktacie z Maastricht wprowadzenie Unii Gospodarczo- Walutowej, która wymagała równowagi gospodarczej i społecznej krajów członkowskich.

Finansowanie z Fundusz Spójności.

Korzystanie ze środków Funduszu Spójności w Polsce oparte będzie na Strategii wykorzystania Funduszu Spójności na lata 2004 - 2006 utworzonej na podstawie Narodowego Planu Rozwoju 2004-2006.

Pomoc z funduszu, na określony projekt będzie wynosić maksymalnie od 80% do 85% kosztów kwalifikowanych (zgodnie z obowiązującymi zasadami współfinansowania w zakresie polityki strukturalnej). Pozostałe 15 % musi być zapewnione przez Beneficjenta ze środków pochodzących np. z: budżetu gminy, środków własnych przedsiębiorstw komunalnych, środków z NFOŚiGW (dotacje, kredytów). budżetu państwa, innego niezależnego źródła (np. z Europejskiego Banku Inwestycyjnego, Europejskiego Banku Odbudowy i Rozwoju).
Na lata 2000- 2006 Budżet Funduszu Spójności zaplanowano na kwotę 18 mld euro, z czego w latach 2004 - 2006 z całej kwoty Funduszu Spójności dla Polski na sektor środowiska przypadnie kwota 2,089 mld euro.
Budżet Funduszu Spójności w latach 1994 - 1999 wynosił 15,5 mld euro.

Główne cele funduszu z zakresu Ochrony Środowiska.
  1. Wsparcie dla realizacji zadań inwestycyjnych władz publicznych w zakresie ochrony środowiska, wynikających z wdrażania prawa Unii Europejskiej.
  2. Poprawa jakości wód powierzchniowych.
  3. Polepszenie jakości i dystrybucji wody przeznaczonej do spożycia.
  4. Racjonalizacja gospodarki odpadami.
  5. Ochrona Środowiska naturalnego.
  6. Zapewnienie bezpieczeństwa przeciwpowodziowego.
  7. Zwalczanie zanieczyszczenia przemysłowego.

FUNDUSZE STRUKTURALNE

Fundusze Strukturalne są instrumentami Polityki Strukturalnej Unii Europejskiej. Ich zadaniem jest wspieranie restrukturyzacji i modernizacji gospodarek krajów UE. W ten sposób wpływa się na zwiększenie spójności ekonomicznej i społecznej Unii. Fundusze kierowane są do tych sektorów gospodarki i regionów, które bez pomocy finansowej nie są w stanie dorównać do średniego poziomu ekonomicznego w UE. W skład Unii wchodzą regiony dobrze rozwinięte, takie jak południowa Anglia, okolice Paryża, czy Holandia oraz te, których poziom rozwoju znacznie odbiega od "średniej europejskiej". Są nimi Grecja, Irlandia, Portugalia, Północna Skandynawia i Południowe Włochy. Polityka Strukturalna i Fundusze mają pomóc władzom centralnym i regionalnym słabiej rozwiniętych regionów w rozwiązaniu ich najważniejszych problemów gospodarczych.

Istnieją cztery Fundusze Strukturalne:
  1. Europejski Fundusz Społeczny 
  2. Europejski Fundusz Orientacji i Gwarancji Rolnej 
  3. Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego 
  4. Finansowy Instrument Orientacji Rybołówstwa
  5. Fundusz Spójności - instrument polityki strukturalnej

INICJATYWY WSPÓLNOTOWE

Inicjatywy Wspólnotowe to programy pomocy bezzwrotnej organizowane przez Unię Europejską dla określonych środowisk i grup społecznych. Podobnie jak Fundusze Strukturalne Inicjatywy Wspólnotowe funkcjonują tylko w krajach członkowskich. Obecnie działają cztery inicjatywy:

  1. INTERREG III zajmuje się wzmacnianiem współpracy transgranicznej, międzyregionalnej i międzynarodowej
  2. EQUAL pomaga w zwalczaniu wszelkich przejawów dyskryminacji i nierówności na rynku pracy oraz działa w kierunku integracji społecznej i zawodowej imigrantów
  3. URBAN działa w ramach projektów mających na celu rozwój infrastruktury miast europejskich powyżej 100000 mieszkańców
  4. LEADER + wspomaga wdrażanie nowoczesnych strategii rozwoju terenów wiejskich
  5. materiały pochodzą ze strony Urzędu Komitetu Integracji Europejskiej .